Чӑваш Енре пурӑнакансем «НТВ» телеканал ирттерекен «Ты супер! 60+» вокал конкурсне йышлӑн хутшӑнаҫҫӗ. Ҫавсен йышӗнче республикӑн Ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министерствин халӑха социаллӑ пулӑшу кӳрекен центрӗсене ҫӳрекен кинемейсемпе мучисем те пур.
Шупашкарти ун пек центр сӗннипе, сӑмахран, конкурса хутшӑнма виҫӗ ҫын кӑмӑл тунӑ: 78 ҫулти Маргарита Мельникова, 77-ри Нина Юрьева тата 73-ри Алевтина Иванова.
Канашри 73 ҫулти Антонина Черновӑпа 72-ри Галина Иванова чӑвашла тумланнӑ та чӑвашла юрласа кӑтартнӑ.
Телеканал конкурсне тӑратнӑ заявкӑсене кастинг вӑхӑтӗнче хаклӗҫ.
Статистика кӑтартнӑ тӑрӑх «Атӑл.Тӑлмачпа» куллен вӑтамран 90 ҫын усӑ курать. Кашни кун 200 ытла пуплевӗш куҫараҫҫӗ. Иртнӗ уйӑхра 8 пин ытла пуплевӗш куҫарнӑ, 200 ытла пуплевӗше хакланӑ, 37 куҫарӑва тӳрлетнӗ.
Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ хатӗрленӗ нейронлӑ алгоритмпа ӗҫлекен куҫаруҫӑпа уйрӑмах ҫӗнӗ ҫултанпа анлӑн усӑ кураҫҫӗ. Кунне 200 пуплевӗшрен кая мар куҫараҫҫӗ, хӑш кун ку виҫе 800-тен те иртет. Тӗслӗхрен, ӗнер 300 яхӑн пуплевӗш куҫарнӑ, виҫӗмкунпа тӑватӑмкун вара — 400 ытла. Нарӑсӑн 6-мӗшӗнче 700 ытла пуплевӗш куҫарнӑ. Куҫарусене тишкерсен — кӗскисене куҫаракансем те пур, статьясене куҫаракансем те. Сӑмахран, ку хыпара ҫырас умӗн куҫарнисене сӑнанӑ чухне пӗри (статистикӑра кам, вӑл ӑҫтан пулни тата ытти ҫавнашкал япала — ҫук) «Хыпар» хаҫатри чӑвашла статьяна куҫарни паллӑ. Словарь пек усӑ курни чылай тӗл пулать. Паян, сӑмахран, «сӗлӗх», «пӳре» вырӑсла мӗнле пулнине ыйтнӑ, «искатель» сӑмаха вырӑсларан чӑвашла мӗнле куҫармаллине те шыранӑ.
Аса илтеретпӗр, «Атӑл.Талмач» хальлӗхе бета-режимра ӗҫлет пулин те вӑл аванах куҫарать. Вырӑсларан чӑвашла та, чӑвашларан вырӑсла та.
«Ютуб» видеохостингра «Хӗрсем» канал уҫнӑ. Ӑна икӗ чӑваш хӗрӗ — Настя тата Ксюша — пуҫарса янӑ.
Хӗрсем хамӑр тӑрӑхри ҫӗнӗ хыпарсене сӳтсе яваҫҫӗ, вӑл е ку лару-тӑру пирки хӑйсен шухӑшне палӑртса хӑвараҫҫӗ.
Телеграмри «Чувашия сегодня» (чӑв. Чӑваш Ен паян) каналта пӗлтернӗ тӑрӑх, Настьӑпа Ксюша чӑвашла калаҫаҫҫӗ. Чӑвашла пӗлменнисем валли видеона вырӑсла куҫараҫҫӗ.
Тӑван чӗлхепе тата литературӑпа федераци шайӗнче олимпиада иртет. Чӑваш Енӗн Культура тата ӳнер институчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче одимпиадӑн инҫет ҫыхӑну мелӗпе йӗркеленӗ пӗрремӗш тапхӑрӗ вӗҫленнӗ.
Чӑваш чӗлхи тата литератури енӗпе Чӑваш Енри, Тутарстанри тата Донецк Халӑх Республикинчи 350 ытла шкул ачи хутшӑннӑ. Вӗсенчен 172-шӗ иккӗмӗш тура лекнӗ.
Иккӗмӗш тапхӑр нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче 10 сехетре Чӑваш патшалӑх университетӗнче куҫӑн мелпе иртӗ.
Шупашкарта «Тӑван чӗлхе вӗрентекен чи лайӑх учитель» конкурс иртнӗ. Унта 48-мӗш шкулта вӗрентекен Светлана Храмова ҫӗнтернӗ.
Конкурсра иккӗмӗш вырӑна хулари 33-мӗш шкулта ӗҫлекен Ирина Диарова тухнӑ, виҫҫӗмӗшне — 40-мӗш шкулти Лилиана Романова тата 62-мӗш шкулти Марина Мурзакаева.
Хулара чӑваш чӗлхи вӗрентме ҫӑмӑл мар. Учитель тӑрӑшуллӑ, калас тенине ачасем патне ҫеҫ мар, ашшӗ-амӑшӗ патне те ҫитерме пултарсан ҫеҫ вӗренекенсем чӗлхе пӗлни сумлине ӑнланса илейӗҫ.
Кӑрлачӑн 26-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Калайкасси шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен муниципалитет шайӗнчи IX-мӗш фестиваль-конкурс иртнӗ.
Шкулта пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑмӑртӑва ҫичӗ вӗрентекен хутшӑннӑ. «Чӑваш чӗлхи вӑрттӑнлӑхӗ» секцире 1-мӗш вырӑна Калайкасси шкул вӗрентекенӗ Алевтина Шишкина тухнӑ, 2-мӗш вырӑна — Москакасси шкул вӗрентекенӗ Ирина Пушкина.
«Тӑван сӑмахлӑх пуянлӑхӗ» секцире Шатракасси шкулӗнче нумай ҫул ӗҫлекен Ольга Вишневӑна ҫитекен пулман. 2-мӗш вырӑнта — Муркаш шкул вӗрентекенӗ Елена Исакова, 3-мӗшӗнче — Ҫатракасси шкулӗнчи Людмила Никитина.
Ильинка шкулӗнчи Людмила Семенова «Сапӑрлӑх тӗллевӗсене тӗпе хунӑ урок» номинацире ҫӗнтернӗ, «Йӑла-йӗрке тытса пыма вӗрентекен урок» номинацире — Сыпайӗнчи Надежда Яковлева.
Мероприяти Ярапайкассин шкулӗнче ӗҫлекен Алевтина Димитриева «Петӗр Хусанкай пултарулӑхне ФГОСпа килӗшӳллӗ вӗрентмелли мелсем» темӑпа рттернӗ мастер-класпа вӗҫленнӗ.
Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ литература музейӗн вывескине тинех чӑвашла ҫырса хунӑ. Ку хыпара эпир ӗнер хамӑр ҫӑлкуҫсем урлӑ пӗлтӗмӗр.
Ырӑ хыпара пӗлтерекен палӑртнӑ тӑрӑх, «миҫе ҫул иртрӗ пулин те ҫак ӗҫе туни, чӑн та, савӑнтарать. Малтан «Май ҫук» тесе тӳрре тухма хӑтланкаланӑ. Анчах, тӑрӑшсан, чӑнах та тума пулать».
Мӗн тӑвӑн, Чӑваш Енре чӑвашла вывескӑсене курсан савӑнма тивни, пӗр енчен, питех те тӗлӗнтерет. Наци республикисенче малтанах вӗсене чӑвашла тата вырӑсла ҫырса хумалла пек те... Ҫав вӑхӑтрах акӑлчанла ҫырса хунисем те хулара тӗл пулаҫҫӗ.
Иртнӗ эрне вӗҫӗнче Чӑваш Енри министрсем чӑвашла челлендж ирттерме йышӑннӑ. Тӗнче тетелӗнчи ырӑ акцие республикӑн экономика аталанӑвӗн министрӗ Дмитрий Краснов кӑрлачӑн 22-мӗшӗнче пуҫарса янӑ.
Вӑл унччен пӗр кун республика Элтеперӗ Олег Николаев наци хӑйне евӗрлӗхне упраса хӑварассипе канашлу ирттернине пӗлтернӗ май чӑваш чӗлхи хӑйӗн ашшӗ-амӑшӗн, ҫемйин чӗлхи пулнине палӑртнӑ.
«Шел те, эпӗ хамӑн ачасемпе чӑвашла калаҫмастӑп. Юсанма вӑхӑт. Ҫитменнине тата чӑвашсем ҫинчен каласа кӑтартмалли нумай. Чӑвашсем чи юрӑллӑ-кӗвӗллӗ халӑх пулнине эсир пӗлнӗ-и? Юрламан е пӗр-пӗр музыка инструменчӗпе калама пӗлмен ҫынна хисеплемен», – тесе ҫырнӑ министр «Контактра».
Дмитрий Краснов «#говорюначувашском», «#поюначувашском» челлендж пуҫарса ярассине пӗлтернӗ; видео, аудио ҫырса илсе маларах асӑннӑ хештегсемпе тӗнче тетелӗнче вырнаҫтарма сӗннӗ. Хӑй вӑл чӑвашла ваттисем сӑмахӗсене ҫырса илнӗ.
Эстафетӑна Дмитрий Краснов ял хуҫалӑх министрне Сергей Артамонова панӑ.
«Район центрӗсенчи пӗлӳ ҫурчӗсенче кӑна мар, ялсенче те халӗ вырӑс чӗлхи кӑна илтӗнсе тӑрать. Пӗчӗк ялсенчи шкулсене хупнипе ачасене автобуспа район центрӗсенчи вӗрентӳ заведенийӗсене илсе ҫӳреҫҫӗ. Унта вара халӑх ытларах вырӑсла калаҫать. », — ҫакӑн пек йӗркесем пур Роза Власова журналистӑн пӗр статйинче.
Чӑн та, питӗ тӗрӗс ыйту хускатнӑ автор «Хыпар» хаҫатра. Анчах эпӗ ялсенче вырӑсла калаҫнине унти ачасем район центрӗсенче вӗреннипе сӑлтавламан пулӑттӑм. Хамӑн тӑван тӑрӑхӑмрах, ав, чӑваш шкулӗнче вӗренекен ачисенех хӑшӗсем кипкеренех вырӑсла калаҫтарма тӑрӑшаҫҫӗ.
Эпӗ вара, хамӑн айван пуҫӑмпа, ашшӗ-амӑшӗ: «Хам та ытти чӗлхене хӑй вӑхӑтӗнче вӗренеймерӗм. Ачамсем те хам пекех тӑнсӑр пуль, ик чӗлхене: чӑвашла тата вырӑсла, ниепле те ӑша хываймӗҫ», — тесе пӑшӑрханнӑран тӑван чӗлхепе пуплеттерме шикленеҫҫӗ пулӗ тесе те хушӑран шухӑшлатӑп. Шкулта ачасен акӑлчан чӗлхи те вӗренмелле-ҫке. Хӑйсен тӗпренчӗкӗсен ӑс-тӑнне шанманнипе ашшӗ-амӑшӗ тӑван чӗлхерен пистерет пек туйӑнать.
Тӗрӗссипе вара, пӗлӗшӗмсем тӑрӑх сӑнатӑп та, тӑван чӗлхене ыррӑн пӗлекен ҫын ют чӗлхене те ҫӑмӑллӑнах ӑша хываять.
Пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарта Ача-пӑча мультфильмӗсен фестивалӗ иртӗ, ӑна чӑваш культурине халаллӗҫ.
Фестивале хутшӑнас кӑмӑллисен заявкисене Республикӑн ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗ нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗччен йышӑнӗ.
Мероприятие мультипликаципе кӑсӑкланакансем, анимаци контенчӗ хатӗрлекен ачасемпе аслисем, педагог-мультипликаторсем тата ача-пӑча мульстудийӗсене ҫӳрекенсем хутшӑнайӗҫ.
+12.3 °C